We wczesnym stadium rak szyjki macicy nie powoduje bólu ani innych dolegliwości. Do pierwszych zauważalnych objawów chorobowych należą:
♦ Wodniste lub krwiste upławy, czasami bardzo obfite i cuchnące.
♦ Krwawienia z dróg rodnych po stosunku, krwawienia występujące między miesiączkami, a także „miesiączki” u kobiet po meno-pauzie; krwawienia miesięczne obfitsze i trwające dłużej niż normalnie.
Jeśli rak rozprzestrzenił się na otaczające tkanki, mogą występować:
♦ Trudności w oddawaniu moczu i niewydolność nerek.
♦ Bolesność w trakcie oddawania moczu, czasami domieszka krwi w moczu.
♦ Tępy ból krzyża lub obrzęki nóg.
♦ Biegunka, ból lub krwawienie z odbytu w czasie oddawania stolca.
♦ Szybkie męczenie się, utrata masy ciała, brak apetytu i ogólne złe samopoczucie.
ZGŁOŚ SIĘ DO LEKARZA, JEŚLI:
♦ Wystąpiło nieprawidłowe krwawienie z dróg rodnych, upławy lub jakiekolwiek inne objawy trwające ponad 2 tygodnie i niedające się wytłumaczyć znanymi ci przyczynami. Powinnaś mieć wykonane pełne badanie ginekologiczne, łącznie z badaniem cytologicznym.
♦ UWAGA: Każde krwawienie z pochwy po okresie menopauzy powinno być natychmiast zgłoszone lekarzowi. Może być spowodowane suchością pochwy lub polipem macicy, pamiętaj jednak, że krwawienie z pochwy to najczęstszy objaw raka szyjki macicy i raka trzonu macicy.
Każda kobieta powinna się co roku poddawać badaniu ginekologicznemu, łącznie z cytologią. Badanie cytologiczne umożliwia wykrycie 95% wszystkich przypadków raka szyjki macicy, często przed pojawieniem się jakichkolwiek dolegliwości. Nieprawidłowy wynik badania nie zawsze oznacza raka – nawet niewielka infekcja może zmienić obraz komórek nabłonka szyjki macicy. Dlatego w przypadku wykrycia nieznacznych zmian lekarz zazwyczaj przepisuje odpowiednie leki i zaleca powtórzenie badania cytologicznego po zakończeniu kuracji. Jeśli kolejne badanie wypadnie nieprawidłowo, lekarz pobierze wycinki tkanek z każdego miejsca, które budzi jego podejrzenie. Jeżeli wynik biopsji potwierdzi raka, wówczas badania uzupełniające pomogą w określeniu zasięgu choroby. Może być potrzebne wykonanie radiologicznego badania pęcherza moczowego, odbytnicy, jelit i jamy brzusznej, a także wykonanie badania krwi (morfologii), moczu oraz badań sprawdzających czynność nerek i wątroby. Osoby, które kiedykolwiek przechodziły infekcję wirusową przenoszoną drogą płciową, powinny poinformować lekarza o rodzaju infekcji. Umożliwi mu to wybór najodpowiedniejszej metody leczenia raka szyjki macicy.
Leczenie raka szyjki macicy obejmuje najczęściej zabieg chirurgiczny oraz chemoterapię i radioterapię.
W przypadku kłykcin kończystych lub łagodnej dysplazji konieczna jest obserwacja objawów (w kierunku zmian nowotworowych), ale nie ma potrzeby natychmiastowego rozpoczęcia leczenia. Rak in situ, zaawansowana dysplazja oraz nieznacznie naciekający rak szyjki macicy zwykle leczone są chirurgicznie. Guzy umiejscowione na powierzchni mogą być leczone za pomocą radioterapii, lecz częściej usuwa się je chirurgicznie.
Jeśli rak wnika głęboko do szyjki macicy lub nacieka otaczające narządy, konieczna jest histerektomia (usunięcie macicy wraz z szyjką, czasami także usuwa się i inne narządy wewnętrzne). Jeśli nowotwór rozprzestrzenił się poza obręb miednicy, stosuje się radioterapię, a często także chemoterapię. Metody te umożliwiają złagodzenie objawów i zwolnienie tempa rozprzestrzeniania się guza. W takich sytuacjach rzadko dochodzi do całkowitego wyleczenia. Każda kobieta, u której stwierdzono dysplazję lub raka szyjki macicy, przez co najmniej 5 lat od zakończenia leczenia powinna regularnie poddawać się badaniom ginekologicznym.
ZAPOBIEGANIE
♦ Powinnaś poddawać się badaniu ginekologicznemu i badaniu cytologicznemu przynajmniej raz w roku.
♦ Jeżeli stosujesz antykoncepcję hormonalną, rozważ możliwość zmiany metody zapobiegania ciąży. Istnieje hipoteza, że hormonalne środki antykoncepcyjne zwiększają ryzyko zachorowania na raka szyjki macicy.
♦ Jeśli masz więcej niż jednego partnera seksualnego, używaj prezerwatyw, które chronią przed chorobami przenoszonymi drogą płciową.